12 januari 2022. In april 2021 werd president Idriss Deby vermoord, tijdens een aanval op de regering door rebellen.

Voor de bevolking heeft dat niet veel veranderd
Wijzend op de dreiging van chaos en van Boko haram in buurland Nigeria, nam een Militaire TransitieRaad (CMT, 15 generaals olv Deby’s zoon Mahamat) de macht. Daarmee bleef die macht bij een aantal verweven families uit de provincies Borkou, Ennedi en Tibesti, die al 45 jaar de dienst uitmaken. De CMT beloofde een Nationale Dialoog te houden en na 18 (hooguit 36) maanden verkiezingen te organiseren. De Dialoog start in februari 2022 en bijna iedereen – rebellenbewegingen, politieke partijen, verbannen en gevluchte politici – doet mee. Maar nog maar weinigen geloven dat Mahamat Deby of de CMT de macht uit handen wil geven.

De problemen blijven groot
– De vraag is nu hoe groot de wanhoop daarover is, enerzijds binnen de familie van de voormalige president (incl rebellenbewegingen of “politico-militaires”), anderzijds bij bevolkingsgroepen in de rest van het land die in de loop van de jaren steeds minder kans hebben overgehouden op banen, veiligheid en rechtszekerheid. De laatsten hebben geen wapens, maar velen hebben in de afgelopen maanden aansluiting gezocht bij rebellengroepen in het noorden en bij de huurlingen van de Russische Wagner-groep in de Centraal Afrikaanse Republiek, ten zuiden van Tsjaad. In januari ’22 werd bekend dat ook generaal Mahamat Deby contact heeft gezocht met de Russen. Dat is o.m. verontrustend voor Frankrijk, dat zijn grip op heel Franstalig West-Afrika ziet afbrokkelen. Verwacht wordt dat Frankrijk (en de EU) er alles aan zal doen om de “rust” in Tsjaad te bewaren; dat het daarom de CMT en Mahamat Deby zo lang mogelijk zal steunen, ten koste van wat er aan democratie over was.

– Vruchtbaar land en grond om vee te weiden worden nog schaarser. Conflicten om grond nemen toe en raken steeds meer verbonden met etnische conflicten. Jaarlijks vallen daarbij tientallen slachtoffers.
– In 2022 zullen voedingsmiddelen voor velen te duur zijn. In de Guéra, waar Denkend aan Tsjaad vooral werkt, was de oogst in 2021 goed, maar in de rest van het land en in buurlanden niet. De prijs van gierst is vier maanden later al verdubbeld.
– De staat faalt ernstig op het gebied van rechtspraak, onderwijs, gezondheidszorg, bescherming van eigendom en veiligheid, enz. 

Zie hier het debat (Frans) tussen twee politici en twee vooraanstaande pacifisten in Tsjaad op 27-4-2021.