De moestuinen van vrouwen zijn een groot succes en er gaat weinig mis. In Niergi sprongen er een paar kudu’s tegen een omheining aan, maar gelukkig allemaal op dezelfde plek en er hoeft maar één deel vervangen te worden. Voor de rest staan de hekwerken te glimmen in de zon en te pronken met guirlandes van drogende was. Daarachter groeien tomaten, gombo, sorrel, knollen en bonen als kool, want elke moestuin waarvoor we een omheining betalen, heeft een of meer putten. (Vandaar die guirlandes.) In die putten staat het water nu in de droge tijd nog hoog, door de hevige regenval dit jaar, maar ook door de dammen die dorpsgroepen in 2022 hebben aangelegd. Het grijpt als kleefkruid in elkaar.
De verbouw van groenten is de ideale activiteit voor het droge seizoen, als de gierstoogst binnen is. Aanvragen voor omheiningen blijven dan ook binnenkomen uit tientallen dorpen in de Guera. Waarom zijn ze opeens nodig? Om twee redenen: 1) vroeger verbouwden vrouwen wat ingrediënten voor hun dagelijkse “saus’ op een paar vierkante meter naast hun hut. Maar dorpen raken voller en de vraag naar groenten neemt enorm toe. Vrouwen vragen daarom een grote lap grond aan het dorpshoofd, een stukje buiten het dorp, waar permanent toezicht op hun geiten en andere dieven niet mogelijk is. 2) De Tsjaadse bevolking groeit razendsnel en steeds meer nomaden komen met grote kuddes kamelen en schapen zoeken naar vers groen.
Het ontginnen, het graven van een put en een sleuf voor de verankering van de omheining doen de vrouwen als groep, maar daarna is hun perceel hun eigen zaak.
In onze aanvraag voor omheiningen schreven we dat het uiteindelijk gaat om emancipatie. Dus ik ben aan het natrekken of het echt zo werkt. “Waar heb je de inkomsten aan besteed?”
Het begint altijd met “suiker, pannen, schoolgeld voor de kinderen, schoenen… “ Vaak wordt benadrukt dat de gierstvoorraad van het gezin niet hoeft te worden aangesproken. Heel belangrijk, want wie aan het eind van de droge tijd gierst moet bijkopen om te eten is heel duur uit.
De beste verhalen komen steeds aan het eind. Sadiya (18 jaar) heeft gombo gekweekt, gedroogd en verkocht. Van de opbrengst kocht ze drie geiten. Twee daarvan kregen kleintjes. Toen had ze er zes, maar voor Kerst is er vast al een verkocht. Haar voorlopige doel: haar uitzet. Ze zal veel inspraak hebben in de keuze van een echtgenoot. Andere vrouwen huurden van hun winst dagarbeiders in, dwz jonge mannen, voor het oogsten van hun pinda’s.
Zo gaat-ie goed! De projecthouder (RK kerk) voegt nog trainingen toe over de aanplant van Morenga (plant die sinds enkele jaren de hoofden van FAO, onderzoekers en consumenten op hol brengt, maar ook lekker is) en Angolabonen. In elkaars buurt versterken ze elkaars groei. Aandacht 2023: meer bomen rond de omheiningen.
Beste wensen voor een jaar waarin alles lekker loopt!
